Jakub Kuna
Zakład Kartografii i Geomatyki, Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Historyczny geoportal Lublina Ośrodka „Brama Grodzka – TeatrNN” w Lublinie (www.teatrnn.pl) to prawdopodobnie pierwszy w Polsce, zrealizowany projekt portalu internetowego wykorzystującego orientację obiektową do prezentacji wydarzeń historycznych. Zintegrowany system CMS umożliwia tworzenie narracji historycznych i osadzenie ich w adekwatnym kontekście przestrzennym. Działanie HGIS Lublina zostanie przedstawione na przykładzie interaktywnej mapy okresu międzywojennego.
Projekt nawiązuje do koncepcji Three Domain Model (Yuan 1999) oraz Object Role Modeling (Fazal 2009). W ujęciu ontologicznym baza danych (MySL) jest podzielona na cztery kategorie obiektów – wydarzenia, miejsca, ludzie oraz źródła. Kategorie treści są połączone siecią powiązań relacyjnych. Każda ze wskazanych kategorii posiada odrębną strukturę hierarchiczną, umożliwiającą grupowanie obiektów i dziedziczenie atrybutów w klasycznych relacjach rodzic-dziecko. Dzięki nowatorskiej koncepcji „meta-obiektu” możliwe jest także tworzenie powiązań równoległych, pętli w obrębie danej kategorii i relacji niezależnych od przyjętej struktury hierarchicznej.
Największe wyzwanie merytoryczne (do tej pory) stanowiło odtworzenie zabudowy, siatki ulic i historycznej numeracji adresowej dla dawnej dzielnicy Podzamcze. Historyczne zmiany przestrzeni tej dzielnicy są porównywalne do zniszczenia Warszawy podczas II WŚ. Przedwojenne Podzamcze stanowiło główny ośrodek życia lubelskiej społeczności żydowskiej – mieszkańców eksterminowano w okresie 1942–1943, a zabudowę wyburzono w latach 50. XX w. Praca interdyscyplinarnego zespołu badawczego zaowocowała pełną rekonstrukcją układu zabudowy, z oznaczeniem ulic i numeracji adresów funkcjonujących w latach 20. i 30. XX w. Zespół projektowy dokonał skutecznej integracji bazy osób, źródeł, wydarzeń i miejsc. W efekcie opracowano w pełni interaktywną internetową mapę tematyczną, prezentującą zweryfikowane i udokumentowane wydarzenia z życia 43 000 żydowskich mieszkańców Lublina, w kontekście ponad 2 000 historycznych budynków, zrekonstruowanych w precyzji zbliżonej do mapy zasadniczej.
Obecnie zespół projektowy historycznego geoportalu Lublina zajmuje się realizacją kolejnych odsłon tematycznych, m. in. pozostałych dzielnic Lublina międzywojennego, Lublina w XIX i XVIII w., lubelskiego przemysłu (cegielnie w XIX i XX w.), Lublina i okolic związanych z upamiętnieniem Unii Lubelskiej 1659 r., mapy dziedzictwa kultury żydowskiej z projektu Shtetl Routes.