Elżbieta Lewandowicz
Wydział Geodezji,
Inżynierii Przestrzennej i Budownictwa, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski
w Olsztynie
UWM w Olsztynie, na Wydziale Geodezji, Inżynierii Przestrzennej i Budownictwo, rozszerza działalność naukowo-dydaktyczną w zakresie geoinformatyki. Obecnie jednym z podstawowym kierunków kształcenia jest Geodezja i Kartografia. Głównym zadaniem studentów na tym kierunku jest pozyskanie wiedzy i umiejętności do pozyskiwania danych przestrzennych i ich przetwarzania do opracowań kartograficznych. W ramach Instytutu Geoinformacji i Kartografii (wcześniej Katedry Geodezji Szczegółowej), pod moją opieką naukową realizowane są liczne prace dyplomowe z geoinformacji. Zakres tematyczny prac jest różny. Podstawowe projekty wiążą się z tworzeniem zbiorów przestrzennych z pomiaru, z digitalizacji i z wywiadu terenowego. Kolejnym krokiem jest budowa tematycznych geobaz GIS, pozwalających na prezentację wybranej treści na tle map podkładowych, wykonywaniu analiz przestrzennych wspomagających podejmowanie decyzji. Obok tego prowadzone są prace związane z tworzeniem nowych metodyk do przetwarzania danych
i tworzenia narzędzi w Model Builder, czy z wykorzystaniem języka Python.
Celem niniejszej prezentacji jest przedstawienie wyników wybranych projektów badawczych, realizowanych przez studentów Instytutu Geoinformacji i Kartografii w ramach prac dyplomowych, na podstawie danych przestrzennych kampusu uniwersyteckiego – Kortowa. Pozyskane źródła danych przestrzennych o kampusie zawierają mapy i plany archiwalne, począwszy od 1913 roku, dane z pomiarów studenckich oraz dane pozyskane z Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej, dane z Geoportalu. Przy realizacji projektów, głównym narzędziem jest program ArcGIS i QGiS, SAGA i program ostatnio zakupiony LP360. Integracja różnych danych pozwoliła na stworzenie zbiorów informacyjnych, które są modyfikowane, rozszerzane i wykorzystywane do badań. W ramach seminarium i realizacji prac dyplomowych, zrealizowano różne projekty geoinformacyjne, związane
z kampusem. Można je wymienić:
- prezentacja czasoprzestrzennego rozwoju kampusu, w oparciu o dane archiwalne,
- integracja i modyfikacja, wizualizacja
wielkoskalowych zbiorów 2D wykonanych
w ramach praktyk pomiarowych i ocena ich dokładności, - modernizacja zbiorów CAD 2D dotyczących sieci kanalizacyjnej, do GIS 3D,
- modernizacja bazy dendrologicznej CAD kampusu, z wizualizacją GIS 3D,
- integracja i modyfikacja wielkoskalowych zbiorów pomiarowych 3D i ich wizualizacja,
- budowa NMT w oparciu o zbiory pomiarowe, ocena pomiarów i ocena zagrożeń podtopieniami,
- budowa modeli 3D budynków LOD 0 i modeli LOD 2 oraz
modeli realizowanych
w programie Sketchup, - modyfikacja bazy lokali Wydziału GIPiB i jej
integracja z modelami 3D lokali
w budynkach, - budowa sieci pieszej i drogowej (indoor and outdoor) na kampusie,
- analizy sieciowe na kampusie, z oceną dostępności komunikacyjnej.
Obecna dostępność danych z LIDARU, zakup nowego super komputera i oprogramowania LP360, pozwala na poprawę zgromadzonych zbiorów i ich modyfikacji w 3D:
- transformacja zbiorów z 2D do 3D, w oparciu o NMT z LIDARU-u
- weryfikacja wysokości budynków, w modelach LOD 0, wykonanych w oparciu o liczbę kondygnacji,
- ocena modeli budynków 3D, pozyskanych z Geoportalu, ustalenie poziomu odniesienia bryły budynku, ocena posadowienia na gruncie,
- ocena wyników z inwentaryzacji dendrologicznej, na podstawie danych z LIDAR, ocena wysokości drzew, kompleksowości zbioru,
- transformacja modeli sieci komunikacyjnych pieszych i drogowych z 2D do trzeciego wymiaru. Ocena wyników.
Należy zauważyć, że projekty prowadzone na obszarze doskonale znanym studentom, często na podstawie ich pomiarów, są im bliskie, dobrze odbierane i chętnie podejmowane. Realizując opracowania kartograficzne na podstawie własnych danych pomiarowych, z różnych grup, muszą te dane zintegrować, doprowadzić do prawidłowej struktury, sprawdzić ich spójność, topologię. Obok prezentacji kartograficznej, studenci wykonują wizualizacje 3D, która stawia nowe wymagania.
Przy prowadzeniu tego rodzaju studenckich projektów napotykamy również trudności. Projekty są autonomiczne, zbiory w kolejnych projektach się powielają. Wykonywane są na różnych wersjach oprogramowania. Wynika to z braku serwera GIS.
Zgromadzone projekty należy zintegrować, uporządkować w celu stworzenia jednego portalu GIS o kampusie uniwersyteckim. Podobnych projektów, realizowanych w ramach prac dyplomowych, prowadzonych przez innych pracowników wydziału jest bardzo dużo. Podjęte próby postawienia serwera GIS stwarzają nadzieję na ich integrację i publikację. Część z tych projektów jest udostępnianych w ramach portali na ArcGIS Online. Jest to alternatywa dla serwera GIS.