VIII Ogólnopolska konferencja "GIS w Nauce"

Przemiany morfometrii dna doliny w wyniku powstania zbiornika zaporowego na przykładzie Zbiornika Jeziorsko w świetle wybranych metod GIS

Marcin Jaskulski

Wydział Nauk Geograficznych, Uniwersytet Łódzki

Obecny rozwój technik komputerowych oraz związanych z nimi technikami GIS, otwierają drogę do wielu zarówno nowych tematów badawczych, jak i reinterpretacji już istniejących koncepcji z zakresu nauk geograficznych. W przypadku geomorfologii i geologii czwartorzędu punkt wyjścia może stanowić pozyskiwanie oraz przetwarzanie numerycznych modeli terenu.

W opracowaniu analizie poddana została dolina rzeki Warta na odcinku pomiędzy miejscowościami Warta a Siedlątków. Obszar ten w chwili obecnej zajmuje zbiornik wodny Jeziorsko wybudowany w roku 1986.

W celu wykonania analiz wykonano dwa cyfrowe modele wysokościowe obszaru pokazujące ukształtowanie terenu w okresie przez inwestycyjnym oraz rzeźbę dzisiejszego dna. Źródłem danych do konstrukcji modeli w przypadku modelu historycznego były wektoryzowane szczegółowe mapy topograficzne w skali 1:10 000 z lat 70. i 80. XX wieku. Wszystkie mapy zostały skalibrowane (zarejestrowane) do wspólnego układu współrzędnych 92. Następnie zostały poddane wektoryzacji ekranowej oraz interpretacji geomorfologicznej. Natomiast dane współczesne pochodziły z badania batymetrycznego zbiornika za pomocą echosondy zebranymi zgodnie ze standardami IHO – 44 Standards for HydrographicSurveys.

Za pomocą narzędzi dostępnych w oprogramowaniu ArcMap firmy ESRI wykonano dwa modele zachowując tą samą metodykę i porównywalną dokładność opracowań. W referacie zaproponowano kilka sposobów analiz i porównań dwóch modeli rzeźby tego samego terenu opisanych w literaturze oraz zaproponowanych przez autora.

Analiza modelów i profilów pozwala zauważyć różnice wynikające z poligenetycznymi zmianami rzeźby doliny rzecznej zachodzącymi w trakcie budowy oraz 30 lat istnienia zbiornika wodnego.