Adam Parol, Mariusz Porczek, Katarzyna Wrona
Uniwersytet Warszawski
W ostatnich latach, dzięki postępującej cyfryzacji, zmianie jakościowej uległ nie tylko poziom życia, lecz również sposób prowadzenia badań, w tym także w obszarze geografii i jej subdyscyplin. To, co wcześniej wiązało się wyłącznie z odręczną, analogową pracą, stało się o wiele łatwiejsze dzięki wejściu na rynek programów i aplikacji przetwarzających dane przestrzenne. Obecnie dostęp do nich jest na tyle prosty, iż stały się one jednym z podstawowych narzędzi w rękach badacza-geografa. Nie odniosłyby one jednak aż takiego sukcesu, gdyby nie rozwój w sferze technicznej. Powszechna miniaturyzacja sprzętu, coraz większa moc operacyjna, wydajność, a także łatwość w obsłudze sprawiły, że dużo wygodniej i przystępniej prowadzi się badania terenowe w wielu dyscyplinach naukowych, mając pod ręką różnego rodzaju cyfrowe narzędzia. Dzięki połączeniu tych dwóch aspektów, a także rozpowszechnieniu dostępu do Internetu, obserwowany jest stały wzrost zainteresowania aplikacjami mobilnymi wśród naukowców, w tym również – badaczy przestrzeni. Przy ich udziale powstaje wiele cyfrowych opracowań, które służą między innymi do inwentaryzacji obiektów przestrzennych, w tym do nadawania im georeferencji, czyli umiejscowienia punktów pomiarowych w określonym układzie współrzędnych geograficznych. Aplikacje mobilne sprawiły, że kartowanie i późniejsza obróbka informacji stały się o wiele prostsze i szybsze, niż dotychczas. Ich atutem jest także umożliwianie użytkownikom zapisu danych w czasie rzeczywistym (przy dostępie do Internetu) w wielu określonych warstwach oraz łączenie pomiarów wykonanych przez różne osoby i dzielenie się ich wynikami, również za pośrednictwem sieci. Gdy natomiast zdarzają się błędy, to w systemie cyfrowym ich wychwycenie i natychmiastowe skorygowanie nie stanowi problemu. Możliwość zapisu wielu danych o jednym obiekcie przyczynia się też do niesłychanej łatwości w dokonywaniu jego wizualizacji (wraz z innymi obiektami), nawet dla osób bez doświadczenia w obsłudze systemów typu GIS.
W toku badań posłużono się aplikacją mobilną tMap, która spełniła rolę podstawowego narzędzia dokumentacyjnego podczas terenowej pracy pomiarowej dokonanej obrębie warszawskiego Powiśla. Zadanie polegało na inwentaryzacji zaobserwowanych obiektów usługowych. Celem było otrzymanie informacji o ich przestrzennym rozmieszczeniu, zarówno z ogólnego punktu widzenia, jak i – bardziej szczegółowo. Dzięki przypisaniu tworzonym w bazie danych rekordom informacji zawartej dodatkowej w kolumnie określającej kategorię oferowanych usług, możliwe stało się bowiem także zwizualizowanie obiektów pod względem pełnionych przez nie funkcji.
Otrzymane wyniki, oprócz wartości czysto inwentaryzacyjnej, mogą również wnieść wiele do dalszych badań w obrębie tego zagadnienia. Przede wszystkim, w połączeniu z innymi informacjami o analizowanym obszarze, takimi jak ceny nieruchomości czy natężenie ruchu pieszego i samochodowego, analizować można genezę istniejącej siatki przestrzennej punktów usługowych (wszystkich bądź też tylko tych reprezentujących specyficzną gałąź usług). Jako, że Powiśle wewnętrznie jest dość zróżnicowaną przestrzennie jednostką podziału administracyjnego Warszawy, a także ulega w ostatnich latach intensywnym przemianom, choćby ze względu na budowę linii metra M2, Centrum Nauki Kopernik czy Biblioteki Uniwersyteckiej czy rewitalizację bulwarów wiślanych lub też wzrost zainteresowania inwestorów z branży nieruchomościowej (bliskość centrum miasta oraz dużo zaniedbanych obszarów stających się atrakcyjnymi po przebudowie), wysnute wnioski mogą być pomocne w dalszym kształtowaniu ładu przestrzennego i architektonicznego tego rejonu. Zarówno w odniesieniu do stanu obecnego, jak i przyszłości, obiekty usługowe są ważnym elementem życia mieszkańców oraz lokalnego krajobrazu i odpowiednie zarządzanie w okolicach miejsc, gdzie się znajdują, powinno stanowić dla władz miasta istotne zadanie. A wykorzystanie mobilnych aplikacji mapowych, takich, jak tMap, może i powinno znacząco usprawnić ten proces, oszczędzając czas i przynosząc użytkownikom wiele korzyści.